Πριν από δυο περίπου μήνες η γνωστή Αμερικανίδα τραγουδίστρια και ηθοποιός Barbra Streisand σε μια συνέντευξή της στο περιοδικό “Variety” αναφέρθηκε στα αγαπημένα της σκυλάκια, Miss Scarlett και Miss Violet, τα οποία, όπως αποκάλυψε με ιδιαίτερο ενθουσιασμό, προέρχονται από κλωνοποίηση της 14χρονης σκυλίτσας Samantha, την οποία είχε χάσει στο παρελθόν. Και η γνωστή συζήτηση για τις κλωνοποιήσεις δεν ήθελε πολύ για να αρχίσει.
από τη Μυρτώ Τζώρτζου, petpetmag@gmail.com
Η αποκάλυψη αυτή, που δεν είναι κάτι ιδιαίτερο καθότι απόλυτα νόμιμη στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, ξεσήκωσε για άλλη μια φορά φιλοζωικές οργανώσεις και ακτιβιστές από όλα τα μέρη του κόσμου, οι οποίοι καταδικάζουν μια τέτοια πρακτική ως ανήθικη.
Η 75χρονη Streisand δεν είναι φυσικά η μόνη επώνυμη που βγαίνει και λέει κάτι τέτοιο. Πριν από δυο χρόνια η σχεδιάστρια μόδας Diane von Furstenberg έδωσε το ποσό των 100 χιλιάδων δολαρίων σε μια κορεάτικη εταιρεία για την κλωνοποίηση του σκύλου της, Shannon, ενός Jack Russell terrier. Τα δυο μικρά που προέκυψαν από αυτή την κλωνοποίηση, η Deena και η Evita, ήταν ακριβώς ίδια, κάτι που η σχεδιάστρια θέλησε να μοιραστεί με τους διαδικτυακούς της φίλους δημοσιεύοντας και την ανάλογη φωτογραφία. Και σε αυτήν την περίπτωση υπήρξαν πολλές αντιδράσεις.
Η κλωνοποίηση ζώου είναι παράνομη σε πολλές χώρες του κόσμου, μεταξύ αυτών και στη Μεγάλη Βρετανία. Το πρώτο κατοικίδιο που κλωνοποιήθηκε ήταν μια γάτα το 2001 στο πανεπιστήμιο A&M του Τέξας των Ηνωμένων Πολιτειών. Ακολούθησε ένας σκύλος, ο οποίος κλωνοποιήθηκε το 2005 σε πανεπιστήμιο της Σεούλ. Για να δούμε όμως κάποια πράγματα για την κλωνοποίηση.
1. Το πρώτο πράγμα που χρειάζεται για να γίνει μια κλωνοποίηση ενός ζώου είναι τα χρήματα. Στην Αμερική, που όπως είπαμε είναι νόμιμο κάτι τέτοιο, η τιμή το 2015 ξεκινούσε από τα 100 χιλιάδες δολάρια. Σήμερα η εταιρεία Viagen χρεώνει ακριβώς τα μισά, 50 χιλιάδες δολάρια για σκύλο και 25 χιλιάδες δολάρια για γάτα, ποσά και αυτά διόλου ευκαταφρόνητα. Υπάρχουν όμως πολλοί που τα δίνουν.
2. Το δεύτερο πράγμα που χρειάζεται είναι ένας κτηνίατρος. Στην κλωνοποίηση χρειάζεται να γίνει βιοψία ώστε να παρθεί γενετικό υλικό από το ζώο που θα κλωνοποιηθεί. Στην περίπτωση της Streisand πάρθηκε υλικό από το στόμα και το στομάχι της σκυλίτσας Samantha.
3. Αν το ζώο έχει πεθάνει πριν παρθεί υλικό, μπορεί να γίνει κλωνοποίηση. Στη διαδικασία της κλωνοποίησης οι ερευνητές παίρνουν το DNA από το κύτταρο ενός σκύλου-δότη και το μεταφέρουν σε ένα ωάριο από το οποίο έχουν αφαιρέσει προηγουμένως τον πυρήνα. Το έμβρυο που δημιουργείται στο εργαστήριο τοποθετείται στη μήτρα ενός άλλου ζώου, το οποίο το κυοφορεί και το γεννά.
4. Τα ζώα μπορούν να κλωνοποιηθούν με τη χρήση είτε εμβρυικών είτε ενηλίκων κυττάρων. Η κλωνοποίηση από εμβρυικά κύτταρα περιλαμβάνει απλούστερες διαδικασίες και έχει ένα μεγαλύτερο ποσοστό επιβίωσης αλλά η κλωνοποίηση από ενήλικα κύτταρα επιτρέπει τα επιθυμητά χαρακτηριστικά να προσδιορίζονται και να διαλέγονται εύκολα.
5. Η εταιρεία Sooam Biotech Research Foundation με έδρα τη Σεούλ στη Ν. Κορέα ειδικεύεται στον τομέα της κλωνοποίησης ζώων και ιδιαίτερα σκύλων. Από την ίδρυση της εταιρείας, το 2006, έχουν κλωνοποιηθεί περίπου 900 σκύλοι: «Δημιουργούμε έναν πανομοιότυπο δίδυμο. Κάποιοι λένε ότι τα ζώα επιστρέφουν από τους νεκρούς. Αν μοιάζει με τον πρωτότυπο σκύλο; Και ναι και όχι, αυτό είναι αρκετά υποκειμενικό», θα πουν οι άνθρωποι της εταιρείας.
6. Είναι κάτι σαν μοίρα να δίνονται χαζά ονόματα στα κλωνοποιημένα ζώα. Από την Dolly, το πρώτο κλωνοποιημένο προβατάκι, μέχρι την πρώτη κλωνοποιημένη γάτα, την CC, και από το πρώτο κλωνοποιημένο σκυλάκι, τη Mini Winnie, μέχρι τα σκυλάκια της Streisand, Miss Violet και Miss Scarlett, τα ονόματα των κλωνοποιημένων ζώων είναι κάτι παραπάνω από αστεία.
7. Οι φιλοζωικές αλλά και πολλές ανθρωπιστικές οργανώσεις είναι ενάντια σε μια τέτοια πρακτική για δυο λόγους που άπτονται της ηθικής. Ο ένας είναι ότι τα ζώα υποβάλλονται σε επίπονες και συχνά βάναυσες διαδικασίες και ο δεύτερος ότι σε έναν πλανήτη με εκατομμύρια αδέσποτα και αμέτρητα εγκαταλελειμμένα σε καταφύγια ζωάκια το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε είναι να σώσουμε ένα από αυτά.
Το δια ταύτα
Πριν από ένα χρόνο έχασα το έναν από τους δυο γάτους μου. Ο Snoopy, όπως τον έλεγα, “έφυγε” πλήρης ημερών λίγο πριν κλείσει τα 17 του χρόνια. Διαβάζοντας την είδηση με τα κλωνοποιημένα σκυλάκια της Streisand αναρωτήθηκα αν στην περίπτωση που είχα τα χρήματα, έκανα και εγώ κάτι τέτοιο. Η πρώτη μου σκέψη ήταν ναι. Η δεύτερη όχι. Δεν θα το έκανα.
Προσωπικά θεωρώ ότι κάτι τέτοιο είναι κουτό και ματαιόδοξο. Και δεν έχει να κάνει με το ζώο που χάνουμε αλλά με τον ίδιο μας τον εαυτό. Τον εαυτό μας μάλλον επιθυμούμε να κλωνοποιήσουμε, όπως θα έλεγε και ένας ψυχαναλυτής. Καταλαβαίνω ότι ο καθένας επιλέγει αυτό που θέλει και ξοδεύει τα χρήματά του εκεί που θέλει. Το δέχομαι. Όμως αν το σκεφτούμε καλά, θα δούμε ότι είναι πραγματικά κουτό. Η ματαιοδοξία και ο άνευ λόγου εγωισμός είναι δυο πράγματα κουτά. Μπορείς να κλωνοποιήσεις την αγάπη; τη μοναδικότητα; Όχι. Το κάθε ζώο, όπως και ο κάθε άνθρωπος φυσικά, είναι μοναδικό. Δεν υπάρχει δεύτερο ίδιο. Και ούτε θα υπάρξει. Το ζώο που δημιουργείται από την κλωνοποίηση μπορεί να μοιάζει εξωτερικά με αυτό που χάσαμε όμως δεν είναι αυτό.
Από την άλλη με το ποσό που θα δώσει κάποιος για την κλωνοποίηση μπορούν να γίνουν μικρά θαύματα. Μπορούν να αγοραστούν φάρμακα και τροφές για έναν τουλάχιστο χρόνο για τα ζώα ενός καταφυγίου που ζουν ξεχασμένα σε κλουβιά. Να αγοραστούν τροφές για τα υποσιτισμένα αδέσποτα στους δρόμους. Να βοηθηθούν ζώα που χρειάζονται δύσκολα και πανάκριβα χειρουργεία. Να αγοραστούν αναπηρικά αμαξίδια για άλλα ώστε να γλυτώσουν την ευθανασία. Να δοθούν δεύτερες ευκαιρίες σε αμέτρητα ξεγραμμένα. Δυστυχώς είναι αμέτρητα τα ξεγραμμένα ζωάκια εκεί έξω. Με χρήματα ή όχι δεν αξίζει να προσπαθήσουμε να σώσουμε έστω και ένα από αυτά;